Czy zmiany w polityce społecznej Irlandii są możliwe?

Diametralna zmiana diety przyjęta w Finlandii w 1970 roku, spowodowała, że liczba zachorowań na serce, nowotwory oraz liczba otyłych osób obniżyła się w znaczny sposób. Fińska polityka społeczna jest to istotną wskazówką do modernizacji zasad życia innych krajów, którą można spróbować powielić także w Irlandii.

Przyjęcie przez jeden kraj zestawu polityk, które okazały się drogą do sukcesu mogą być problematyczne do powielenia w innych państwach. Każdy kraj ma specyficzne normy kulturowe, zwyczaje i tradycje, które mogą udaremnić wdrożenie nawet najlepiej przemyślanych planów. Jednak na podstawie obserwacji, możemy wyciągnąć istotne wnioski z doświadczeń poszczególnych krajów i spróbować stworzyć indywidualną drogę także prowadzącą do sukcesu.

Finlandia przekroczyła międzynarodowe rankingi w czytaniu, matematyce i naukach ścisłych wśród 15-latków. Taki wynik można uzyskać w systemie pozbawionym kontroli, mundurków i bezpłatnych szkół. Co najważniejsze, wszyscy na podobnym poziomie są nauczani w jednej grupie aż do 16 roku życia. Taki system nie byłby możliwy do zaadoptowana na terenie Irlandii, ale wprowadzenie pewnych jego elementów z pewnością by nie zaszkodziło.

Innym aspektem fińskiej polityki społecznej jest to, w jaki sposób państwo odpowiedziało na epidemię chorób serca w 1970 roku, kiedy Finlandia plasowała się na jednym z pierwszych miejsc krajów z najwyższym wskaźnikiem zachorowań na tego typu dolegliwości.

Przez szeroko rozpowszechnione palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej i odpowiedniej diety, występowanie zawałów serca i udarów mózgu w Finlandii było bardzo częste. Poprzez zmiany we wspomnianych wyżej płaszczyznach życia społecznego doszło do zmniejszenia poziomu tego problemu o 75-80 %. Jednocześnie zachorowalność na raka płuc spadła o 60%, a poziom cholesterolu na jednego mieszkańca kraju obniżył się o średnio 18%.

Systematyczne zmiany w spożyciu i produkcji żywności

Oprócz zachęcania społeczeństwa do korzystania z obiektów rekreacyjnych w miastach i wsiach oraz ograniczania zezwolenia palenia tytoniu w kraju, głównym punktem planu zmian w fińskiej polityce społecznej była systematyczna zmiana w sposobie spożywania i produkowania żywności. Rolnicy byli zachęcani do zmian w dziedzinach swojej pracy. Z mniej zdrowych dla życia działalności do bardziej prozdrowotnych. Przykładowo zachęcano ich do przejścia z działki mleczarstwa na działalność związaną z jagodami i innymi owocami. Rozpoczęcie produkcji oleju rzepakowego zamiast masła. Farmerzy zajmujący się hodowlą świń zachęcani byli do rozpoczęcia uprawy grzybów, a proces dodawania soli do produktów żywnościowych został ściśle kontrolowany i ograniczony.

Zadziwiająco, po takich zabiegach, konsumpcja owoców i warzyw potroiła się i wzrosła z 44 funtów na osobę rocznie w 1972 roku do 130 funtów w 2000 roku. Ta zmiana w diecie społeczeństwa osiągnięta została poprzez wielokierunkowe zmiany w polityce. Specjaliści w całym kraju, lekarze, pielęgniarki, pracownicy socjalni, psychologowie oraz nauczyciele byli instruowani do propagowania zdrowego stylu życia. W telewizji można było zobaczyć wiele kampanii społecznych również skłaniających obywateli do zmian w swoim życiu. Oczywiście początki nie były rewelacyjne, ale taki cel jest efektem długoterminowych działań i został osiągnięty.

Jak Irlandia może rozwiązać podobny problem?

Transformacje podobne do tych fińskich są możliwe do powielenia w Irlandii, jednak istnieje jedna duża przeszkoda na drodze do wdrożenia ich i pomyślnego przeprowadzenia. Chodzi o to, że w Irlandii sektor rolnictwa uważany jest przez rząd przede wszystkim za źródło produktów do eksportu, nie zaś źródło żywności dla obywateli. W historii rolnictwa, Mary Dale napisała: „ Jest oczywiste, że Departament Rolnictwa postrzega swój sektor z punktu widzenia producenta, a nie konsumenta. Zatem przede wszystkim liczą się zyski czerpane z produkcji, nie zaś profity społeczne”.

Od uzyskania niepodległości, rolnicy byli zachęcani – często przez dotacje – do produkcji żywności eksportowanej na rynek międzynarodowy, a nie na rynek krajowy, z którego korzystają obywatele. W związku z tym, irlandzkie farmy zapewniają ubogi wachlarz warzyw i owoców. Lokalne jedzenie, do którego społeczeństwo jest zachęcane, w celu wspierania produkcji krajowej, nie jest więc wystarczająco zróżnicowane i nie zapewnia odpowiedniej, zdrowej diety. Można powiedzieć, że irlandzka żywność jest odwróceniem tradycyjnej piramidy żywieniowej i ciężko jest to zmienić.

Ogólnokrajowa kampania, mająca na celu zwiększenie produkcji warzyw i owoców może mieć pozytywne rezultaty, ale w chwili obecnej nie ma woli politycznej aby coś w tym kierunku zrobić. Każda zmiana w priorytetach rolnych będzie kolidować z celami produkcyjnymi zbiorów w 2020 roku.

Przesunięcie tendencji żywieniowych w kierunku diety bazującej na roślinach

Skierowanie się w stronę diety roślinnej pozytywnie wpłynie na jakość i długość życia mieszkańców kraju oraz przyczyni się do zmniejszenia poziomu zachorowalności na choroby związane z układem krążenia. Ostatnio przeprowadzone badania w Instytucie Długowieczności na Uniwersytecie w Południowej Kalifornii ukazały, że wysoki poziom białka zwierzęcego w diecie osób poniżej 65 lat niemal czterokrotnie zwiększał ryzyko śmierci na raka lub cukrzycę, a dwukrotnie pogłębiał ryzyko zgonu przez jakąkolwiek przyczynę w okresie po 18 roku życia.

Wprowadzenie większej liczby warzyw do jadłospisu nie tylko obniża ryzyko przedwczesnej śmierci oraz zachorowania na choroby serca i nowotwory, ale także pozytywnie wpłynie na samopoczucie i doda energii życiowej. Spożywanie owoców i warzyw siedem razy dziennie zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia problemów zdrowotnych aż o 42 %.

Fiński przykład pokazuje, co można osiągnąć, gdy kraj postanawia osiągnąć coś i stopniowo dąży do zrealizowania ustanowionego planu. Niestety w Irlandii należy najpierw skonfrontować partykularne interesy i dopiero później dojść do konsensusu, który może doprowadzić do sukcesu.