Zaburzenia płodności efektem otyłości
- Paulina Bednarczyk
Szereg przeprowadzonych badań klinicznych potwierdza, że podwyższona masa ciała jest odpowiedzialna za zwiększone ryzyko zaburzeń płodności. Najczęstsze problemy związane z otyłością to nieregularność owulacji wśród kobiet i spadek produkowanej spermy u mężczyzn.
Najbardziej znaną i najczęściej stosowaną metodą oceniania prawidłowej masy ciała jest obliczanie wskaźnika BMI (Body Mass Index). Współczynnik ten jest możliwy do oszacowania na podstawie prostego równania: wagę mierzoną w kilogramach dzielimy przez wzrost zapisany w metrach podniesiony do kwadratu. Otyłość jest diagnozowana w przypadku, gdy uzyskany wynik działania wynosi 30 lub więcej.
Otyłość a płodność kobiet
Podwyższona masa ciała może być przyczyną wielu zakłóceń w układzie hormonalnym kobiety, mających wpływ na prawidłowy przebieg cyklu menstruacyjnego. Zaburzeniu może ulec między innymi gospodarka węglowodanowa, odpowiedzialna za optymalną pracę jajników. Taki stan rzeczy prowadzi między innymi do nieregularnej owulacji, pojawiania się cykli bezowulacyjnych, powstawania cyst na jajnikach, zaniku menstruacji, a także do wzmożenia produkcji testosteronu. Ponadto, otyłość podwyższa również ryzyko rozwoju zespołu policystycznych jajników, czyli dolegliwości, która najczęściej prowadzi do bezpłodności kobiet.
Otyłość a ciąża i jej przebieg
Zwiększona masa ciała i nadmiar tkanki tłuszczowej wiąże się nie tylko ze zmniejszeniem prawdopodobieństwa zapłodnienia, ale również podwyższonym ryzykiem pojawienia się komplikacji w trakcie ciąży, a także po porodzie.
Kobiety otyłe znajdują się w grupie osób znacznie bardziej narażonych na rozwój takich dolegliwości jak stan przedrzucawkowy, cukrzyca ciężarnych albo zaburzenia krzepliwości krwi. W przypadku kobiet z dużą nadwagą wzrasta również ryzyko pojawienia się potrzeby cesarskiego cięcia lub też konieczności sztucznego wywoływania porodu. Ponadto, otyłość matki może odbić się na stanie zdrowia dziecka. Najwyższy odsetek poronień, a także narodzin martwych dzieci pojawia się właśnie w przypadku kobiet, których wskaźnik BMI przekraczał 30.
Otyłość a płodność mężczyzn
Badania kliniczne potwierdzają także związek między otyłością a jakością produkowanego przez mężczyzn nasienia. Sperma wśród panów, których BMI przekracza 30 zawiera mniejsze stężenie plemników, a ponadto są one zdecydowanie bardziej „leniwe”, czyli wykazują mniejszą aktywność ruchową niż plemniki wytwarzane przez organizmy mężczyzn z prawidłową masą ciała. Dla porównania, sperma mężczyzny z optymalnym BMI zawiera średnio 18,6 milionów ruchliwych plemników, natomiast nasienie mężczyzny otyłego zawiera ich około 0,7 miliona.
Obniżenie płodności jest rezultatem zachwiania równowagi hormonalnej. Tkanka tłuszczowa jest miejscem, w którym zachodzi przemiana testosteronu w estrogeny. Otyli mężczyźni mają zatem problem z zachowaniem proporcji między męskimi a żeńskimi hormonami. Może to skutkować negatywnym wpływem na produkcję plemników, libido, a także sprawność seksualną.
Ponadto, zwiększona masa ciała mężczyzny powoduje delikatne podwyższenie temperatury jąder, co z kolei wpływa na proces wytwarzania nasienia. Odpowiednia temperatura narządu jest niezbędną częścią etapu produkcji zdrowych plemników.