Darmowe pieniądze dla wszystkich w Irlandii?
- Wojtek
Dlaczego Bank Centralny w Irlandii musi teraz dać wszystkim darmowe pieniądze?
Jesteśmy w kryzysie. Po panice zdrowotnej nastąpi panika ekonomiczna. Ludzie przestaną wychodzić, przestaną robić zakupy i drastycznie ograniczą wydatki. Będzie to miało natychmiastowy wpływ na przepływy pieniężne. Bez gotówki firmy zbankrutują. Bez gotówki dostawcy nie otrzymują zapłaty, a oni z kolei nie mogą spłacić swoich wierzycieli. Efekt domina będzie szybki. Przychody podatkowe zostaną wykorzystane. Ponadto firmy bez gotówki nie mogą płacić swoim pracownikom, którzy będą musieli zostać zwolnieni. To zaostrzy kryzys.
Niestety, gdy przepływy pieniężne wysychają, osoby z gotówką będą je gromadzić. Gromadzenie jest naturalną reakcją na panikę - zaobserwuj co dzieje się teraz w supermarketach. To samo stanie się z gotówką. Ponieważ coraz więcej gotówki znika z bilansów, gromadzone będzie coraz więcej gotówki. W rzeczywistości, jak zawsze w panice, zgromadzone będzie więcej gotówki, niż jest to faktycznie potrzebne na deszczowe dni. To jest ludzka natura; reagujemy przesadnie, gdy pojawia się panika. Będzie pogoń za gotówką, ponieważ firmy będą próbowały pozostać otwarte.
Co zatem powinniśmy zrobić w obliczu drenażu gotówki, spowodowanego nagłym spadkiem wydatków?
Central Bank of Ireland powinien drukować pieniądze i wpłacać darmową gotówkę na konto każdego obywatela i każde konto biznesowe.
To właśnie zrobił Hongkong w lutym. Nazywa się to „pieniędzmi z helikoptera”. Po raz pierwszy zasugerował go Milton Friedman, gdy zapytano go, co banki centralne powinny zrobić w obliczu szoku deflacyjnego, takiego jak ten, przed którym stoimy. Friedman dowiódł, że gdy inflacja spadnie poniżej oczekiwań, istnieje wiele możliwości drukowania pieniędzy.
Ponadto „normalnym” sposobem na to było skorzystanie z systemu bankowego. Właśnie o to chodziło w QE (Quantitative Easing) w 2010 roku. Bank centralny „przekazuje” gotówkę bankom, które borykają się z trudnościami, a ich bilanse są obciążone złymi aktywami. Banki z kolei pożyczają te pieniądze firmom i ludziom, którzy ich potrzebują. Używanie banków jako pośredników jest dość nieporęcznym sposobem na przekazanie gotówki w ręce ludzi i ma więcej wspólnego z ratowaniem banków, które ożywiają gospodarkę.
Friedman dowiódł, że lepiej byłoby po prostu dawać ludziom pieniądze, zasilając każde konto określoną kwotą. Gdy pieniądze pojawią się na rachunkach, panika ustępuje, gromadzenie zapasów ustaje i każdy ma zapłacone jak zwykle. Zatrzymaj panikę zatrzymując źródło paniki.
W lutym, w obliczu koronawirusa, rząd Hongkongu polecił bankowi centralnemu wpłacić depozyt każdemu ze stałych mieszkańców miasta (w wieku 18 lat lub więcej) HK $10,000 - czyli około €1,142 - aby podnieść lokalną gospodarkę.
To wydaje się zbyt proste, prawda? To dlatego, że tak jest. Taka jest alchemia bankowości centralnej. Gdy inflacja jest niska, bank centralny może po prostu wydrukować te papiery. Nazywa się to pieniędzmi z helikoptera, ponieważ jest jak zrzut pieniędzy z helikoptera z nieba na konta ludzi. Kryzys istnieje, ponieważ firmy obawiają się, że innym firmom, z którymi mają do czynienia na co dzień, zabraknie gotówki. Ten strach jest zaraźliwy. Powiernictwo znika, a wraz ze spowolnieniem sprzedaży rośnie obawa, że Twoja firma nie otrzyma zapłaty. Sposobem na powstrzymanie tego jest publiczne zapewnienie firmom i graczom, że nie brakuje gotówki. Jak to zrobić? Drukujesz środki i/lub elektronicznie przesyłasz gotówkę na konto każdego. Kiedy społeczeństwo uspokaja się, że jest tam mnóstwo pieniędzy, strach ustępuje, nikt nie panikuje, a system monetarny wspiera, nie szkodzi realnej gospodarce. Problem rozwiązany.
To nie magia, to pieniądze.
Rząd nakazuje bankowi centralnemu po prostu dać każdemu gotówkę, aby powstrzymać panikę, wzmocnić bilanse i przywrócić system płatności, a także popyt w gospodarce do normy. Możesz myśleć, że jest to sprzeczne ze wszystkimi podstawowymi prawami ekonomii. Jest tak, ponieważ podstawowe prawa ekonomiczne są błędne. Czujesz, że nie możemy tak po prostu drukować pieniędzy? Tak, możemy. W rzeczywistości największym mitem ekonomii jest to, że drukowane pieniądze muszą odpowiadać niektórym długom. Idea, że bank centralny może drukować pieniądze tylko wtedy, gdy rząd emituje odpowiedni dług, do którego bank centralny ma „pozwolenie” na druk, jest uparta.
Uparta idea
To uparty pomysł, który nie ma nic wspólnego z ekonomią monetarną i można go przypisać księgowości, a nie ekonomii. Księgowi, niech Bóg im błogosławi, są rządzeni przez podwójne księgowanie, w którym każde uznanie musi być obciążone odpowiednim debetem, aby utrzymać równowagę w księgach. Co ciekawe, gospodarka nie ma takiego bilansu.
Niestety, ekonomiści byli zastraszani przez księgowych, którzy myśleli, że istnieje bilans krajowy. Nie ma, a szczególnie dotyczy to unii walutowej. Nie ma kursu walutowego dla małego kraju w unii walutowej, więc nie ma limitu, ile pieniędzy wydrukować ponad pożądaną stopę inflacji. Na pewnym etapie, jeśli nadal drukujesz pieniądze, ich wartość spadnie, a cena wszystkiego innego wzrośnie. Zatem stopa inflacji jest celem, a nie ilością gotówki w obiegu.
Ale my w Irlandii nie mamy do czynienia z inflacją. Mamy do czynienia dokładnie z odwrotnością. Stajemy w obliczu okrutnego szoku deflacyjnego i kryzysu kredytowego.
Za pomocą kredytu możesz zatrzymać kryzys kredytowy. Po prostu wydrukuj pieniądze i przekaż je ludziom. Rozumiem, że to brzmi niepokojąco. To wszystko wydaje się zbyt łatwe, prawda?
Jednym z najdziwniejszych aspektów inteligentnych ludzi jest to, że jesteśmy bardzo niechętni, aby przyjmować łatwe odpowiedzi na trudne pytania. Chcemy, aby wszystko wydawało się trudne, ponieważ pozwala nam to na opracowanie skomplikowanych i szczerze mówiąc „inteligentnie brzmiących” rozwiązań. Ale jeśli chodzi o pieniądze w panice, naszym zrozumieniem rządzą reguły i pojęcia, które są po prostu złe, powtarzane przez ludzi, którzy nie przestają myśleć.
Ryzyko ekonomiczne
Pandemia niesie dwa zagrożenia dla ludzkiego cierpienia. Pierwszy to ryzyko dla zdrowia, które wszyscy rozumiemy. Drugim jest ryzyko ekonomiczne, które prowadzi do cierpienia ludzi w wyniku bankructwa i bezrobocia oraz związanego z tym stresu. Wynika to z kryzysu kredytowego, gdy przepływy pieniężne wysychają. Jest to jednak niezwykle łatwe do rozwiązania poprzez doładowanie każdego konta pieniędzmi.
Czy to jest darmowe? Tak. Czy to jednorazowe? Tak. Czy da się to zrobić? Absolutnie!
Teraz jest czas na działanie. Bank centralny musi wyjść z inicjatywą i wykazać się przywództwem, powiadomić ECB (European Central Bank) oraz działać szybko i spokojnie. Jeśli nie teraz to kiedy?
David McWilliams
David McWilliams jest ekonomistą, pisarzem, dziennikarzem, dokumentalistą i nadawcą. Jest adiunktem w zakresie globalnej ekonomii w School of Business Trinity College Dublin. David zajmuje 10. pozycję najbardziej wpływowego ekonomisty na świecie.